VOORZICHTIGE HOOP Witte duiven
in het blauw
van verbrande
venstergaten,
wordt er om
jullie oorlog gevoerd?
Wit duivensnoer
door de lege
vensters
over de
breedtegraden heen.
Als
rozenstruiken op graven
achteloos neemt
gij het onze.
Op de met
tranen gewassen steen
zet gij uw
kleine nest.
Wij bouwen
nieuwe huizen,
duiven,
de snavels van
de kranen steken
hoog boven onze
steden uit,
ijzeren
ooievaars, die nesten voor mensen bereiden.
Wij bouwen
huizen
met muren van
cement en glas
waarop jullie
roze voet
geen houvast
vindt.
Wij ruimen de
ruines op
en vergeten het
laatst geslagen uur
in het dode oog
van de klok.
Duiven, wij
bouwen voor jullie:
gij zult
in de gladde
muren nestelen,
gij zult
door onze
vensters vliegen
het blauw in.
En misschien
zijn er dan een paar kinderen
- en dat zou al
heel wat zijn -
die tussen
jullie in
in de ruines
van onze nieuwe
huizen,
de huizen die
wij met hoge kranen
dag en nacht
door bouwen,
verstoppertje
spelen.
Dat zou al heel
wat zijn.
H. Domin Ik woonde op
een wolk
een vliegende
schotel
en las geen
krant.
Mijn tere
voetjes
gingen de wegen
niet meer
die ze niet
konden gaan.
Elkander
troostend
als twee duiven
werden ze elke
dag kleiner.
Zeker ik was
onnut.
De
wolkenschotel brak
ik viel de
wereld in
een wereld van
schuurpapier.
Mijn handpalmen
doen pijn
mijn voeten
haten elkaar.
Ik
huil.
En ben onnut.
Hilde
Domin
Je moet kunnen
weggaan
en toch zijn
als een boom:
als bleef je
wortel in de grond,
als trok het
landschap en wij stonden vast.
Je moet je adem
inhouden
tot de wind
aflaat
en de vreemde
lucht zijn draai om ons vindt,
tot het spel
van licht en schaduw,
van groen en
blauw
de oude
vertrouwd patronen laat zien
en wij weer
thuis zijn,
waar het ook
zij
en kunnen gaan
zitten en leunen,
als was het
tegen het graf
van onze moeder.
Hilde
Domin
1
De mens dat
huisdier.
Droom-bijwoner
amfibie
met z'n voeten
in een droom
met z'n handen
in een kamer
lopend in
vreemde dromen
altijd in het
onbekende land
van de ander
nooit
het eigen oog
ziend
alleen in de
droom
alleen uit de
verte
alleen in het oog van de ander. 2
Afstanden
De verbaasde
vingertoppen
de wijsvinger
die jou
of de ander
aanraakt
die een spoor
achterlaat
geen spoor
achterlaat
jouw wijsvinger
een verbaasde
een
onherhaalbare
centimeter
huid.
3
De zachte
vingertop, onherhaalbaar
je beroert
de huid der
dingen
met jouw huid
de ronding en
de kanten
der dingen
heel zacht
hun buitenkant. 4.
Jouw eenmalig
vinger
jouw hand
vol eenmalige
vingers
jouw
stervelijke hand
onderweg
naar het
tastbare
strelend
zijn buitenkant
Jouw zachte
vinger
een zaad op
asvalt
hij schiet geen
wortel
in de grond
der dingen. 5
De dingen
hebben harde
handen
wij zijn poreus
zij zaaien in
ons
woordeloos
hun zaden
in
ons,
eenmaligen
zij, de
blijvenden.
Wij zwanger
van onze doden
onze levenden
van de
geheugenloze
dingen
lopen
over hun
plaveisel
en gaan
voorbij.
Hilde
Domin
Wij gaan
ieder voor zich
de smalle weg
over de hoofden
der doden
-bijna zonder
angst-
op de maat van
ons hart
als waren wij
veilig,
zolang de
liefde
niet
aflaat.
Zo gaan wij
tussen vlinders
en vogels
in
verbazingwekkend evenwicht
naar een morgen
van boomtoppen
-groen, goud en
blauw-
en naar het
ontwaken
van beminde ogen.
Bouw een huis
voor mij
Hilde
Domin
De wind die de
bloemen kamt
en die van
bloesems vlinders maakt,
die duiven laat
opsteigen uit oud papier
in de krochten
van Manhattan
hemelwaards,
tot aan de tiende verdieping,
die de
trekvogel tegen de wolken-
krabbertorens
verplettert.
De wind komt,
de zilte wind,
die ons
voortdrijft over zee
en ons
neerwerpt op een strand
als kwallen
die weer worden
weggespoeld.
De wind komt.
Houd mij vast. *
Ach, mijn licht
lichaam van zand,
gevormd naar
het eeuwige beeld, maar
van
zand.
De wind komt
en neemt een
vinger mee,
het water komt
en maakt
rimpels op mij.
Maar de wind
legt mijn hart
bloot
-die tjilpende
rode vogel
achter mijn
ribben-
en schroeit de
huid van mijn hart
met zijn
salpeteradem.
Ach, mijn
lichaam van zand!
Houd mij vast
houd
mijn lichaam van zand. *
Laat ons
landinwaarts gaan
waar kleine
kruiden de aarde verankeren.
Ik wil vaste
grond,
groen, geknoopt
van wortels
als een mat.
Zaag om de
boom,
raap stenen
en bouw een
huis voor mij,
Een klein huis
met een witte
muur
voor de
avondzon
en een waterput
voor mijn mond
om die te
spiegelen,
opdat hij niet
als op de zee
zichzelf
verliest.
Een huis
naast een
appelboom
of een olijf
waaraan de wind
voorbij gaat
als een jager,
wiens jacht
ons
niet geldt. het nietwoord
gespannen
tussen woord en woord Hilde
Domin
1
Heden
roepen wij
heden noemen
wij.
Een stem
die een woord
zegt
het wedervarene.
met wat lucht
die in ons opstijgt
met niets dan
onze adem
vocalen en
consonanten
samenvoegend
tot een woord
een naam
het temt
het ontembare
het dwingt
een hartslag
lang
ons ding te zijn. 2
Dat is
onze vrijheid
de juiste namen
noemend
onbevreesd
met een klein
stemmetje
elkaar roepend
met een klein
stemmetje
het
verslindende bij name noemen
met niets dan
onze adam
salva nos ex ore leonis
de muil open
houden
waarin te wonen
niet onze keus
is.
Hilde
Domin
Mooier
zijn de gedichten van het geluk.
Zoals de
bloesem mooier is dan de steel
waaraan ze toch
ontspringt
zijn mooier de
gedichten van het geluk.
Zoals de vogel
mooier is dan het ei
zoals het mooi
is als licht wordt
is mooier het
geluk.
En zijn mooier
de gedichten
die ik nooit schrijven zal. Hilde
Domin
De
dans (Bij het lezen van Pablo Neruda)
'Eenvoud, hoe
vreselijk is wat ons gebeurt,
ze willen niets
van ons weten
in hun clubjes'
ik dans
je loop met
grote pas
ik vlieg
jij bent een
riviergod.
Die grote
stroom
van jouw
woorden
weter en aarde,
de mijne de
adem
die het blad
beweegt.
Jouw eenvoudige
jouw
onvervalste woorden
net als mijn
eenvoudige
woorden
ruiken naar mens. Hilde
Domin
In later tijden
zullen ze over ons lezen.
Nooit heb ik
dat gewild, in later tijden
medelijden van
schoolkinderen wekken.
Nooit op die
manier
in een
schoolschrift staan.
Wij,
veroordeeld
te weten
en niet te
handelen.
Onze stof
wordt nooit
meer aarde.
Hilde
Domin
De aanwas van
dromen
maakt bang
als onbraken de
vleugels
om over die
muren
heen te vliegen.
Schreeuw om
een hand, een
deur,
van vlees, van
hout.
Hilde
Domin
De vreugde
dat
allerbescheidenste dier
die tedere
eenhoorn
zo stil
je hoort het
niet
als het komt,
als het gaat
mijn huisdier
vreugde
als het dorst
heeft
likt het de
tranen
van mijn dromen.
Hilde
Domin
Ze hebben mij
dode op het water gelegd
ik vaar de
rivieren af
de RhÚne de Rijn de Quadalquivir
de Walvisrivier
in de tropen.
Bij de zee de
zerken.
Ik zonder
muntjes tussen mijn tanden
ik drijf in
mijn bed voorbij
aan de
barmhartige
bewaarders
van beminde
doden
boventallig
onnutter dan
wrakhout
de dag in. Hilde
Domin
Ze spugen je in
het gezicht
trek een wolk
om je heen
zeg dat het
regent.
Een regennat
gezicht
is
maatschappelijk aanvaard
zelfs een
betraand.
De mishandelde
zij onbevangen
dat hem
vergeven wordt.
Zeker wist dat
iedere
jood
in het Derde
Rijk.
Alleen de
gehangenen
hingen daar
ergerlijk om
aan te zien
en werden
geranseld
stervende
om hun sterven.
Hilde
Domin
1
En altijd de
tuin
onder de
bloeiende bomen
altijd
het ontbijt
onder de grond
droomvolk
de
terechtgestelden
onze kinderen
2
Knoken en
stenen
stenen
niet gooien
stenen niet
niet gooien.
Muren met
stenen bouwen.
Muren
niet bouwen.
De armen
laten zakken
De armen heffen
elkaar huilend
omarmen.
Gebruiksaanwijzing
voor armen.
Hilde
Domin
Abel sta op
het moet
opnieuw gespeeld
dagelijks moet
het opnieuw gespeeld
dagelijks moet
het antwoord nog voor ons liggen
het antwoord
moet ja kunnen zijn
als je niet
opstaat Abel
hoe zou het
antwoord
dat enig
belangrijk antwoord
ooit veranderen
wij kunnen alle
kerken sluiten
en alle
wetboeken afschaffen
in alle talen
der aarde
als je alleen
maar opstaat
en het
terugdraait
dat eerste
verkeerde antwoord
op de enige
vraag
waar het op aan
komt
sta op
opdat Kačn
zegt
opdat hij het
zeggen kan
Ik ben jouw
hoeder
broeder
hoe zou ik niet
jouw hoeder zijn
Dagelijks sta
op
opdat het oog
voor ons ligt
dat ja hier ben
ik
ik
jouw broeder
Opdat de
kinderen van Abel
niet meer bang
zijn
omdat Kačn
geen Kačn wordt
Ik schrijf dit
ik een kind van
Abel
en ben
dagelijks bang
voor het
antwoord
de lucht in
mijn longen neemt af
als ik op het
antwoord wacht
Abel sta op
opdat het
anders begint
tussen ons
allen
De vuren die
branden
het vuur dat op
aarde brandt
moet het vuur
van Abel zijn
En aan staart
der raketten
moeten de vuren
van Abel zijn
Hilde
Domin
Minder dan de
hoop op hem
dat is de mens
eenarmig
altijd
Alleen de
gekruisigde
beide armen
wijd open
de Hier-ben-ik.
Hilde
Domin
Ze is dood
vandaag is haar
verjaardag
dat is de dag
waarop zij in
die driehoek
tussen de benen
van haar moeder
naar buiten
werdt gewurgd
zij
die mij naar
buiten heeft gewurgd
tussen haar
benen
zij is as
*
altijd moet ik
denken
aan de geboorte
van een ree
hoe het zijn benen op de grond zet *
Ik heb niemand
het licht in gedwongen
alleen woorden
Woorden draaien
hun hoofd niet om
ze staan op
meteen
en gaan
Hilde
Domin
Voor ons, van
wie de deurposten verbrand zijn,
waarop onze
kinderjaren
centimeter voor
centimeter
waren
aangebracht.
Wij die geen
boom
in onze tuinen
plantten
om een stoel te
zetten
in zijn
groeiende schaduw.
Wij die
neerzitten op de heuvel
als waren wij
tot herders aangesteld
van de
wolkenschapen die op de blauwe
weide boven de
olmen voorttrekken.
Voor ons die
steeds onderweg zijn
- levenslange
reizen,
als tussen
planeten -
naar een nieuw
begin.
Voor ons
staan de
herfsttijlozen op
in de bruine
weiden van de zomer,
en het bos vult
zich
met bramen en
rozebottels -
Opdat wij in de
spiegel zien
en leren
ons gezicht te
lezen,
waarin de
toekomst
zich langzaam ontbloot. Hilde
Domin
Hoe weinig ik
van nut ben,
ik hef mijn
vinger en laat
niet het
kleinste streepje achter
in de lucht.
De tijd wist
mijn gezicht uit,
ze is al
begonnen.
Achter mijn
voetstappen in het stof
wast regen de
straat blank
als een
huisvrouw.
Ik was hier.
Ik ga voorbij
zonder spoor.
De olmen langs
de weg
zwaaien naar
mij als ik nader,
groen blauw
gouden groet,
en vergeten mij
eer ik voorbij
ben.
Ik ga voorbij -
maar ik laat
misschien
het klein
geluid na van mijn stem,
mijn lachen en
mijn tranen
en ook de groet
der bomen in de wind
op een stukje
papier.
En is het
voorbijgaan,
geheel
onbedoeld,
steek ik de een
of andere
lantaren aan
in de harten
langs de
wegkant.
Hilde Domin |
|
voor meer en ander werk zie http://landscape.mystiek.netcanandanann - 20-02-2006 18:03:53 |
de
Rijn - collage 30 x 40 cm